Министарство правде
Републике Србије

KOMISIJA ZA TAJNE GROBNICE

Vlada Republike Srbije donela je odluku o osnivanju Državna komisija za pronalaženje i obeležavanje svih tajnih grobnica u kojima se nalaze posmrtni ostaci streljanih posle oslobođenja 1944. (skraćeno „Državna komisija za tajne grobnice ubijenih od septembra 1944“) koja je konstitutivnu sednicu održala 12. novembra 2009. godine. Članovi Državne komisije za tajne grobnice ubijenih od septembra 1944. su predstavnici državnih institucija, naučnih ustanova i stručnjaci iz različitih oblasti.

Predsenik Komisije je dr Slobodan Marković, docent na Fakultetu političkih nauka u Beogradu, a sekretar je mr Srđan Cvetković, istraživač u Institutu za savremenu istoriju.

Ciljevi Komisije:

  1. Da istraži, pronađe i obeleži sve tajne grobnice u kojima se nalaze ostaci streljanih od septembra 1944. godine
  2. Da preuzme posao lociranja i obeležavanja svih grobnih mesta kao i da utvrdi tačan broj streljanih lica od septembra 1944. godine
  3. Da pripremi i dostavi poseban izveštaj o svom radu Vladi Republike Srbije


Planirane aktivnosti Komisije:

  1. Komisija će sakupiti svu postojeću građu, i to kako onu do sada poznatu, tako i građu koja nosi oznaku povrerljivosti u arhivima BIA, VBA, Arhivu Srbije i drugim arhivima. Biće sabrana i sva do sada dostupna usmena svedočenja kao i dodatna usmena svedočenja od živih svedoka. Prikupljena građa biće štampana u dokumentima o tajnim grobnicama u Srbiji.
  2. Komisija će doneti preporuku Ministarstvu pravde o obavljanju ekshumacije nekoliko najkrakterističnijih masovnih grobnica koje će poslužiti kao studije slučaja i obrazovaće pododbor za ekshumaciju. Državna Komisija je svesna da zbog broja tajnih grobnica u Srbiji koji se procenjuje u stotinama ona nije u mogućnosti da preduzme korake koji bi vodili ekshumaciji svih tajnih grobnica, već samo da otvori proces koji će, uzimajući u obzir slovenačko iskustvo, trajati godinama.
  3. Po obavljenim ekshumacijama najkarakterističnijih tajnih grobnica Komisija će objaviti studije slučajeva ekshumacije masovnih grobnica sa detaljnom metodologijom.
  4. Komisija će na kraju rada objaviti sve nalaze o tajnim grobnicama streljanih posle 1944. sa tačno naznačenim mestima svih tajnih grobnica u Srbiji nastalih posle septembra 1944. o kojima postoje dostupni podaci i sa azbučnim spiskom svih stradalih lica.
  5. Na osnovu nalaza i uputstava Državne komisije lokalne samouprave će moći da obrazuju opštinske komisije za ekshumaciju i obeležavanje tajnih grobnica na njihovom području.